Ailesinin Polonya göçmeni olduğunu söylüyor ama doğma büyüme Batı Avrupalı Benny. İlk bakışta oldukça mesafeli, hatta soğuk diye tanımlayabileceğiniz ama tanıdığınızda özenine ve yardımseverliğine şapka çıkaracağınız insanlardan. Mütevazi boğazlı kazağı ve kot pantolonu içindeki narin bedeni ne elli küsur senelik hayat deneyimini, ne de psikiyatr kimliğini ele veriyor. Dağınık saçlarına takılmış esrarlı gerilim ve ince çerçeveli gözlüklerinin arkasından bakan araştırmacı gözleri suskun pankartları anımsatıyor insana.

Sağlıklı bir iştahla, tadına vararak yiyip incecik kalma şansına sahip ender insanlardan Benny. Sadece sarımsağa alerjisi var, kerevize olan düşkünlüğü gülümsetiyor.  Tek bir kadeh kırmızı şarap içmesiyle utangaç mizahı usulca çözülüyor, ince esprileri ardı ardına sıralanıyor.  Yerinde tespitler yapıp hemen ertesinde keskin sorular soruyor.  Yanıtlarını samimi bir çocuk açlığıyla merak ettiği ve can kulağıyla dinlediği sorular…

Muayeneler, tahliller ve testlerden konuşurken mesleğini ciddiyet ve bağlılıkla icra eden bir profesyonel var karşınızda. Telaffuzu zor hormonları, nasıl yazıldığını bile bilmediğiniz ilaç isimlerini ardı ardına sıralayıveriyor tek bir cümlede dili hiç sürçmeden.  Takip edemediğinizi görünce hızını kesip elinizdeki kalemi aldığıyla not ediyor defterinize, aklınızda kalsın diye.

Uzun saatler çalışmaktan gocunmayan bir doktor Benny, doğru. İntihar niyetiyle çatıya çıkan hastalarının peşinde tuğlalar üstünde koşan bir akrobat aynı zamanda.  Hasta kabulü başlamadan önce klarnetiyle soluklanan amatör bir müzisyen kimliği de var, Belçika iklimine rağmen evinde bir muz ağacı yetiştiren maceracı bir bahçıvan tarafı da.

Bugün canına kıymaya niyetlenmiş hastalarından, her anını gerçek bir artistin bazen yakıp kör edebilecek ışıltısıyla yaşayan erkek arkadaşından ve sırdaş klarnetinden zaman bulduğu bir anda çamaşır makinemi tamire geldi Benny. Banyomda diz çökmüş, bir elinde tornavida, öteki elinde beyaz plastik leğen filtreyi çıkarmaya uğraşıyor.  Saygıdeğer bir konsantrasyonla, tek işi buymuş gibi, çalışıyor.

Makine önceki gün havlu attı. İçindeki suyu boşaltmayı reddediyor. Teknisyen çağırmasına çağırdık ama iki hafta sonraya gün veriyorlar. Birikmiş çamaşırların da benim de sabrım dayanmayacak o bekleyişe.

Elinden her iş gelen Benny yardım önerince teklifi ikiletmedim. Sözleşmiştik, aslında dün gelecekti. Ama dün üstüme üstüme gelince imkan vermedi.  Rica ettim, bugüne erteledik randevumuzu.

Pis su Benny’nin elindeki leğenin içine boşalıyor. Dolunca leğeni bana aktarıyor. Ben içindeki suyu küvete boşaltıp geri veriyorum. Makine gördüğü ilgiden memnun, içini dökercesine boşaltımına devam ediyor.  Akış bittiğinde filtreyi çıkarıp temizlemeye girişiyoruz.

Çamaşırların dili olsa da anlatsa diyesim geliyor filtreye bakınca. Şahit oldukları anların telvesi çökmüş sanırsınız o kara isli yumağa. Üstünden akıtıyoruz serin suyu.  Ayrışıyor birikmiş tortular, affedip hafifliyorlar.

Filtreyi yerine takıp makinenin deneme programını çalıştırıyoruz Benny ile. Beş dakika kadar beklememiz lazım sonucu görmek için.  Filtre temizliği problemi çözdüyse program bittiğinde makine tüm suyunu boşaltmış olacak ve sağlığına kavuşacak.

Benny hala yerde oturuyor, ben küvetin kenarına ilişmişim, ellerim dizlerimde. Ansızın basan bu mola anında uğraştığımız problemden uzaklaşan algımızın diğer kapıları açılıyor. Kancaya asılı havlular, tezgahın üstündeki diş macunu ve kurumaya yüz tutmuş banyo lifim bir anda belirginleşiyorlar.

Bir suskunluk kaplıyor her yanı. Dalgın dalgın makineyi izler buluyoruz kendimizi çıt çıkarmadan.

Neden sonra

“Şömine etkisi gibi, değil mi?” diyor Benny nükteli.

Gülmeye başlıyorum. Haklı.

“Dün için özür dilerim” diyorum aniden. “Siz bana yardım etmek için zaman ayırdınız, ben son anda randevumuzu iptal ettim”

“Önemli değil” diyor Benny. “Benim için de iyi oldu. Zaten çok yorgundum.  Bugün hallediyoruz işte”

Ben seni anladım dercesine gözlerime bakıyor daha tek söz etmeden.

Susmuyor dilim. Açıklamak ihtiyacı hissediyorum:

“Dün zor bir gündü” diyorum. “Üç yıl önce annemi kaybettiğimiz gündü. Zaten hassas bir dengede seyrediyordum. Sonra başka şeyler de oldu”

O sormuyor ama sessizliğinin davetine kulak verip devam ediyorum. Bir sır verecek gibi yanına çöküp anlatıyorum:

“Çok sevdiğim birine kavuşacaktım dün. Olmadı.  Üstüne epeydir sıkıntı çeken bir dostuma uğradık hasta ziyaretine.  Güzellikleri hakkeden bir insan o, kederi değil. Acısını kesecek bir şey yapamamak ağırıma gitti.  Ne bileyim, zordu işte…”

Utangaç gözlerinde sıcacık bir ışıltı var. Neden sonra konuşuyor:

“Dün annemin doğum günüydü”

Ben ne yanıt vereceğimi tartarken o ekliyor:

“O da iki sene önce vefat etti”

Dilimdeki kelimeleri yutup bekliyorum. Saygı duruşu gibi.

Anladım dercesine bakıyor yine. Niyeyse çatıdan çok insan kurtardığını düşünüyorum o an.

Makine duruyor. Dikkatle açıyoruz kaprisini. Su biriktirmemiş. Çalışıyor.

 

Biliyorum artık; yaşamın güzelliği korunaklı ve ışıltılı bir dünyada imtiyazdan ya da şanstan kaynaklanan harikuladeliklerde keyfetmekte değil. Hayatın tadı onun karanlık yüzünü, keskin köşelerini, hak hukuksuz darbelerini tanıdıktan sonra da ayakta kalabilmekte.  İnsanlığımızın ortak paydasında elele tutuşabilme cesareti gösterebilmekte. Umulmadık yabancıda, en olmadık anda, sapına kadar farklı dediğin geçmişin harmanında buluşabilmekte.

İnsanlığımız yaşadıkça umudumuz var.

 

 

Brüksel, Mart-Nisan 2016